B&T en Jantje Beton doen onderzoek naar spelend leren
Doet u mee?
Om kinderen op school meer ruimte te bieden om te spelen, bedacht Jantje Beton het programma Spelend Leren. Maar wat is dat precies, spelend leren? Welke ervaringen hebben kinderen en leraren ermee? En in hoeverre is het nu al onderdeel van het onderwijs in Nederland? Om dit te onderzoeken, is Jantje Beton een samenwerking aangegaan met B&T.
Jantje Beton is het goede doel dat zich sinds 1968 samen met kinderen en jongeren inzet voor meer en uitdagender speelruimte en meer speelkansen. Zij willen bereiken dat alle kinderen en jongeren in Nederland dagelijks kunnen spelen en bewegen. Want, zo stellen zij, spelen is het belangrijkste en leukste onderdeel van een gezond leven.
Leuker en makkelijker
Jantje Beton maakt zich onder meer hard om meer kinderen tijdens en rondom schooltijden op school te laten spelen. Daarvoor introduceerden ze een klein jaar geleden het programma Spelend Leren. “We hebben dit programma bedacht omdat we constateerden dat er op veel basisscholen te weinig speelkansen en speelruimte zijn”, zegt Marlies Bouman, programmaleider Spelend Leren bij Jantje Beton. “Dat is jammer, want spelen draagt bij aan het vergroten van de sociale vaardigheden, creativiteit en het denkvermogen van kinderen. Ook heeft het een positief effect op de intrinsieke motivatie: door spelend te leren op een manier die bij de leerling past, zal het leren leuker zijn en makkelijker gaan.”
Visie
Om de situatie met betrekking tot spelend leren op basisscholen in kaart te brengen en het programma te kunnen ontwikkelen en promoten benaderden ze B&T. “We hebben B&T allereerst gevraagd samen met ons een visie op spelend leren te ontwikkelen”, aldus Bouman. “Toen we het programma introduceerden, hadden we namelijk nog niet helemaal scherp in beeld wat onder spelend leren wordt verstaan. Wat zegt de wetenschap hierover? Wat vinden leraren en kinderen? Wat is een goede balans tussen leren, spelend leren en spelen? Welke effecten worden met spelend leren bereikt? Door dit allemaal te onderzoeken, hebben we een duidelijke visie kunnen formuleren.”
Criteria
Die visie maakte het vervolgens mogelijk om kenmerken van spelend leren te kunnen benoemen. En criteria om te kunnen bepalen of een lesactiviteit volgens Jantje Beton als spelend leren kan worden gezien. “Met die kenmerken en criteria in de hand, kunnen we de huidige stand van zaken in kaart brengen”, zegt Bouman. “In hoeverre passen scholen de principes van spelend leren nu al toe? Hoeveel ruimte is er voor spelend leren tijdens en buiten de lestijden? Hebben scholen beleid op het terrein van spelend leren?”
Nulmeting
Voor een antwoord op deze en andere vragen start deze week een nulmeting onder basisscholen in Nederland. Bouman: “Samen met B&T hebben we een compacte vragenlijst gemaakt, die we uitzetten in ons netwerk. Dat zijn onder andere scholen die hebben deelgenomen aan de Kleine Jantje Beton Loterij of aan onze Nationale Buitenlesdag, waar jaarlijks zo’n 350.000 kinderen aan meedoen.” Bouwman roept ook andere scholen op om de vragenlijst in te vullen. “Ook leraren of schoolleiders die nu nog niks doen of hebben met spelend leren, wil ik van harte uitnodigen om mee te doen met het onderzoek. Juist hun input is heel waardevol.” Het invullen van de vragenlijst kan heel eenvoudig via de link onderaan dit artikel.
Verbeteren
Met de uitkomsten van de nulmeting wil Jantje Beton vervolgens concrete stappen zetten om het programma Spelend Leren beter onder de aandacht te brengen bij leraren en schooldirecteuren. “Maar ook bij de overheid, ontwikkelaars van lesmethodes en inrichters van schoolpleinen”, voegt Bouman toe. “En natuurlijk willen we projecten en activiteiten ontwikkelen om de situatie rond spelend leren te verbeteren. Stel dat we constateren dat 25 procent van de leraren nog nooit iets met spelend leren heeft gedaan maar dat wel graag zou willen, dan kunnen we kijken hoe we hen daarin kunnen ondersteunen.” Jantje Beton heeft als doel voor 2024 dat 25 procent van de scholen beleid heeft op het terrein van spelend leren.
Onderzoek
Het onderzoek over spelend leren is inmiddels afgerond. Jantje Beton en B&T verwerken de resultaten in het najaar van 2021.