Een jaar lang keihard werken

Bas Nix werkt sinds de start van schooljaar 2022-2023 als interim-bestuurder bij Porteum in Lelystad. Kort daarvoor hadden bijna alle afdelingen van de scholen het oordeel ‘zeer zwak’ gekregen van de inspectie. Samen met de voorzitter van de raad van toezicht blikt hij terug op een bewogen periode én op zijn eigen bijdrage als interimmer. ‘Als interimmer kan je het verschil maken voor een organisatie en haar medewerkers.’

“In de herfst van 2021 zaten we net met de drie scholen van onze stichting op de nieuwe campus”, begint Ed Bosschaart, voorzitter van de raad van toezicht van de Stichting voor Voortgezet Onderwijs Lelystad (SVOL). “Door corona waren de gebouwen bij de start van het schooljaar nog niet helemaal af. Dat alleen al leidde tot onrust, maar er waren ook een aantal veiligheidsincidenten. De inspectie stond dat najaar op de stoep en na een tweede bezoek begin 2022 was duidelijk dat de scholen er slecht voor stonden.”

Snel schakelen

De raad van toezicht realiseerde zich dat er snel moest worden geschakeld, vertelt Ed: “Toen duidelijk was dat het niet goed ging, heeft de raad van toezicht de bestuurder gevraagd contact op te nemen met Leren verbeteren . Ook namen we het initiatief om het bestuur te versterken, want er lag een aanzienlijke opdracht. We vroegen Hans Sandtke van B&T, tevens projectleider van Leren verbeteren, om advies, en hij stelde Bas Nix voor als interim-bestuurder. Uiteindelijk is Bas als enige bestuurder gestart na de zomervakantie, en hebben we in goed overleg afscheid genomen van de vorige bestuurder. Ook in de directies en de staf van de scholen werd een aantal nieuwe mensen benoemd om de organisatie te versterken.”

Dynamiek

Er werd hard gewerkt om in oktober 2022, bij het eerstvolgende bezoek van de inspectie, al verbeterstappen te kunnen laten zien. Na de zomer ging Bas Nix meteen aan de slag, vertelt hij: “Maar ik ben al voor de vakantie met Ed en anderen bij Porteum in gesprek gegaan om te kijken of de opdracht bij mij paste. Het is belangrijk om te checken of je een klik hebt.”

Bas werkt al achtien jaar in het onderwijs als interimmer. “Ik vind de dynamiek van het interimwerk aantrekkelijk. Als ik als interimmer ergens aan de slag ga, is er echt iets te doen. Ik kan het verschil maken voor een organisatie en haar medewerkers.”

Regie

Nix trof een organisatie aan die er alles voor wilde doen om van het oordeel van de inspectie af te komen. “Iedereen was gemotiveerd, maar ze hadden regie nodig op het proces. Die hebben wij genomen. Het management bepaalde wat er precies moest gebeuren en zij hebben dat ook uitgevoerd. Ik heb gekeken of de voorgestelde set maatregelen compleet was, of alles helder was gedefinieerd en heb de regie genomen op het proces. Dat betekent de voortgang bewaken, eventueel een interventie plegen en mensen aanspreken op hun taken. Dat is volgens mij wat je als bestuurder moet doen in zo’n situatie. Wel op een waarderende manier, want je doet het met zijn allen.”

Gezamenlijke verantwoordelijkheid

Bij zijn start waren de scholen in mineur, vertelt Bas. “Veel mensen hadden moeite met het inspectieoordeel. Dat is ook heel begrijpelijk. Maar als je laat merken dat je met elkaar gaat bouwen en dat jij het werk niet komt overnemen, maar juist de gelegenheid geeft om samen de onderwijskwaliteit op orde te brengen, krijg je mensen mee.”

Hij werkte nauw samen met het management, de raad van toezicht, de medezeggenschapsraad, drie adviseurs van Leren verbeteren en met de inspectie. “Ik ga altijd met iedereen in gesprek. In die gesprekken ontdekken we dan dat we een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben. Iedereen moet vanuit zijn eigen rol de juiste dingen doen om samen tot een goed resultaat te komen. Die gesprekken zijn heel open; met de adviseurs van Leren verbeteren heb ik het bijvoorbeeld niet alleen over de onderwijskwaliteit gehad, maar ook over wat zij vonden van het functioneren van de organisatie en wat nog beter kon.”

Vertrouwen

Gedurende het jaar ondersteunde de raad van toezicht Bas in zijn werk. Ed: “We zijn voor de komst van Bas een beetje op de stoel van de bestuurder gaan zitten. We praatten met directeuren, teamleiders en de GMR, om een helder beeld te krijgen van wat er niet goed ging op de school. En ook met de gemeente. Die had veel geld gestoken in de nieuwbouw van de campus en de scholen, maar kreeg verontrustende berichten.”

Vanaf de start van het schooljaar pakte Bas die positie van bestuurder weer over. “Dat ging in goed overleg”, zegt Ed. “Bas kreeg ook al snel het vertrouwen van mensen. In oktober werd hij uitgenodigd door de gemeenteraad om vragen te beantwoorden. De publieke tribune zat vol met medewerkers van de school die Bas aanmoedigden. Hij deed het fantastisch, hij wist de raad goed mee te nemen in de verbeterplannen.”

Open en transparant

“Bas liet vanaf het begin in alles zien dat hij met de problemen kon omgaan”, vervolgt Ed. “Hij stond vrijwel meteen boven de materie, wist wat hij moest doen en kon snel structuur aanbrengen. Dat gaf rust en dat voelde iedereen, ook de docenten. Tegelijkertijd gaf hij de mensen op de school ruimte, verantwoordelijkheid en vertrouwen om verbeteringen door te voeren. Als iets niet goed ging, legde hij snel de vinger op de zere plek en trof hij maatregelen. De kracht van Bas is dat hij dat heel open en transparant doet. Je weet wat je aan hem hebt.”

Borgen

Aan het einde van schooljaar 2022-2023 kregen bijna alle afdelingen van Porteum het inspectieoordeel ‘voldoende’. De inspectie gaf daarbij aan dat het uitzonderlijk is dat een afdeling in één keer twee stappen verbetert. Bas: “Er ging een zucht van verlichting door de hele organisatie. Het gaf heel veel vertrouwen. En ontspanning. Maar het was een jaar lang keihard werken.”

Bas werkt sinds de zomer van 2023 niet meer via B&T bij Porteum, maar gaat daar nog wel enige tijd door als interim-bestuurder. De aard van zijn werkzaamheden is veranderd: “We richten ons nu niet meer uitsluitend op het verbeteren van de onderwijskwaliteit. We werken ook aan het borgen van wat we bereikt hebben. Een organisatie moet een paar keer door de PDCA-cyclus heen voordat het echt doorleefd is. De kwaliteitsmedewerker heeft daarbij een stimulerende ‘control’-rol gekregen. Die rol is essentieel! Die medewerker is daarom ook bij het directieteamoverleg aanwezig voor het onderwerp onderwijskwaliteit.”

Het afgelopen jaar heeft Bas zelf ook mooie dingen gebracht: “Ik heb veel plezier gehad, fantastische en hardwerkende collega’s ontmoet én veel geleerd over onderwijskwaliteit. Ook heb ik gezien dat je mooie resultaten kunt behalen als je aan het begin iedereen op één lijn brengt en vertrouwen hebt in het proces.”