Een sprint op collectieve verantwoordelijkheid
Gebruik individuele kracht voor gezamenlijke impact
Hoe vul je jouw collectieve verantwoordelijkheid als schoolleider effectief in? En hoe krijg je collectieve verantwoordelijkheid echt van de grond? Onze aanpak Sprint naar succes kan daarbij helpen.
Collectieve verantwoordelijkheid gaat om werken aan gezamenlijke ambities, in relatief weinig beschikbare tijd, met verschillende onderliggende contexten en belangen. In het artikel De schoolleider: verantwoordelijkheid op niveau benadrukten we dat schoolleiders potentieel niet alleen verantwoordelijk zijn voor hun eigen handelen en de prestaties van hun eigen school, maar ook voor het functioneren van (de scholen van) hun collega’s en de schoolorganisatie als geheel. We maakten daarmee onderscheid tussen de individuele, collegiale en collectieve verantwoordelijkheid van de schoolleider.
Drie manieren
Het niveau van collectieve verantwoordelijkheid van de schoolleider houdt in dat iedere schoolleider mede verantwoordelijk is voor het succes en de continuïteit van het totale schoolbestuur. Een schoolleider draagt op drie manieren bij aan dit niveau van verantwoordelijkheid:
- Bijdragen aan richting: Schoolleiders dragen actief bij aan de ontwikkeling en realisatie van de koers of het strategisch beleidsplan van het schoolbestuur.
- Voorbereiden van (uitvoerings)beleid: Schoolleiders hebben een passende rol bij het voorbereiden, evalueren en bijstellen van bovenschools uitvoeringsbeleid, conform vastgestelde beleids- en besluitvormingsroutes.
- Vaststellen van uniforme werkprocessen: Schoolleiders hebben een passende rol bij het vaststellen van uniforme werkprocessen binnen het schoolbestuur, omwille van voorspelbaarheid, efficiëntie en vergelijkbaarheid.
Sprint naar succes
Schoolbesturen vragen ons vaak hoe ze de collectieve verantwoordelijkheid écht, verbeterd of versneld, van de grond krijgen. Onze dienst Sprint naar succes is een bewezen katalysator om schoolbesturen te ondersteunen bij het realiseren van de ambities met – en binnen – deze collectieve verantwoordelijkheid.
Sprint naar succes gebruikt een kort-cyclische overlegstructuur en bewezen methodieken, waarmee wij schoolleiders en bestuurders begeleiden om effectief samen te werken en met plezier hun ambities waar te maken. In dit artikel vertelde Ayse Sarihan van De Franciscusschool in Haarlem hoe de aanpak op schoolniveau heeft geholpen om de kwaliteit van het onderwijs echt te verbeteren. Hieronder werken we uit hoe een collectief van schoolleiders (een directieberaad of directeurenoverleg) deze aanpak ook kan gebruiken om een gerichte versnelling door te maken.
Onze aanpak
Sprint naar succes helpt ontwikkeldoelen snel en doelgericht te realiseren, met concrete opbrengsten in gedrag, samenwerking en resultaat. Wanneer je als collectief van schoolleiders een ontwikkeldoel kiest en hier in korte cycli op stuurt, ontstaat focus, eigenaarschap en versnelling. Zo breng je niet alleen het collectieve doel dichterbij, maar groeit ook de onderlinge verantwoordelijkheid en versterkt het leiderschap binnen het collectief.
Een belangrijke voorwaarde voor succes is dat het bestuur het collectief van schoolleiders een helder doel meegeeft en duidelijke kaders stelt op inhoud- en procesniveau. En dat er binnen het verkregen mandaat heldere afspraken worden gemaakt over hoe stemmen worden gehoord, kwaliteiten benut en tot effectieve en gedragen besluitvorming wordt gekomen.
We maken in onze aanpak gebruik van drie ‘wegwijzers’:
- Deep Democracy: Deze methode integreert alle stemmen en perspectieven binnen een team, wat leidt tot duurzame en gedragen beslissingen. Door iedereen een stem te geven, bevorderen we een cultuur van inclusiviteit en samenwerking.
- Liberating Structures: Deze werkvormen helpen teams om vrijer te denken en beter samen te werken. Ze verhogen de betrokkenheid en creativiteit, wat essentieel is voor het bereiken van gezamenlijke doelen.
- Scrum: Een kort-cyclische aanpak die structuur biedt en een cultuur van leren en ontwikkelen stimuleert. Scrum helpt teams om geprioriteerde doelen te bereiken door middel van iteratieve sprints, wat zorgt voor continue verbetering en aanpassing.
Inspiratie en begeleiding
Wij bieden verschillende diensten aan, waaronder:
- Kennisdelen en startpositie bepalen: Een interactieve sessie waarin we kennis en praktische voorbeelden delen. Deelnemers brengen aanwezige kwaliteiten en ontwikkelpunten in kaart, aan de hand van een zelfevaluatie.
- Begeleiden bij ontwerp en implementatie: Adviseurs begeleiden teams bij het ontwerp en de implementatie van de werkwijze. We maken daarbij gebruik van de routekaart (zie afbeelding). Hoewel de aanpak uit verschillende stappen bestaat, is het belangrijk om die volgorde niet strikt lineair te zien. Er zit een logische opbouw in, maar in de praktijk ontstaat vaak een meer iteratief proces. De stappen zijn richtinggevend en niet dwingend.
- Begeleiding op maat bij doorontwikkeling: Coaching en begeleiding bij specifieke vragen van ontwikkelteams, rondom samenwerking, besluitvorming en overlegstructuur. Hierbij past ook het verdiepen van de drie richtinggevende wegwijzers, waarvoor we zelfstandige professionaliseringsmodules hebben ontwikkeld.
- Samen koers houden: Een opfrissing voor duurzame impact in de vorm van een reflectieve werksessie. Hierin grijpen we terug op de essentie van de afgesproken werkwijze en verkennen we hoe je deze levend houdt. Dit is een uitgelezen kans om nieuwe collega’s aan te sluiten op de manier van werken en hen uit te nodigen bij het zetten van een volgende stap.
Start jouw sprint vandaag nog
Sprint naar succes is een gestructureerde en effectieve aanpak voor schoolbesturen, waarmee zij het niveau van collectieve verantwoordelijkheid met plezier, efficiëntie en resultaat in kunnen vullen. Door dit niveau van collectieve verantwoordelijkheid van schoolleiders te versterken, kunnen zij hun ambities realiseren en grotere positieve impact maken op het onderwijs.
Benieuwd wat we voor jou en jouw organisatie kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op.