Aantrekkelijkheid beroep schoolleider vraagt om balans tussen uitdaging en haalbaarheid
Over drie niveaus van verantwoordelijkheid
Joost Janssen, senior adviseur en directeur B&T organisatieadvies, schreef voor het tijdschrift Basisschoolmanagement (BSM) het artikel ‘De schoolleider: verantwoordelijkheid op niveau’. Het artikel verschijnt komend najaar. We geven alvast een voorproefje.
Schoolleiders opereren op het kruispunt waar bestuur, eigen team, staf- of servicebureau en collega-schoolleiders elkaar ontmoeten. Op dit kruispunt vindt een complex samenspel plaats. Om dit samenspel rolbewust en zuiver te laten verlopen, is het essentieel dat je onderlinge verwachtingen afstemt. Doe je dit niet tijdig of scherp genoeg, dan kan dat leiden tot een gevoel van tekortschieten en onzekerheid bij schoolleiders. Ook kan het zorgen voor ruis in de samenwerking tussen directeuren, bestuur en staf. Soms ontbreekt het echter aan taal om de verwachtingen goed te verwoorden.
Haalbaarheid en uitdagendheid
In het artikel in BSM wordt de aantrekkelijkheid van het beroep van de schoolleider uitgesplitst in haalbaarheid en uitdagendheid.
- Haalbaarheid gaat vooral om het afstemmen van verwachtingen tussen bestuur en schoolleider(s). De verwachtingen van wat een schoolleider moet doen, zijn vaak niet expliciet genoeg. En vaak is niet duidelijk hoe zaken geprioriteerd en gefaciliteerd moeten worden. Dit betekent dat het bestuur als werkgever ook niet goed kan beoordelen of een schoolleider goed functioneert.
- Uitdagendheid hangt nauw samen met het feit dat de schoolleider vaak wordt opgeslokt door operationele taken. Dit vraagt om ruimte om operationele taken anders te organiseren. Zowel als het gaat om ondersteunende taken/functies in de eigen school als samen met collega-schoolleiders in een stafbureau.
Drie niveaus
Joost Janssen beschrijft hoe hij in zijn adviespraktijk ontdekte dat het onderscheiden van drie niveaus van verantwoordelijkheid van de schoolleider hierbij kan helpen. Deze niveaus zijn:
- Individueel: verantwoordelijkheid voor de eigen school (eigen deel)
- Collegiaal: verantwoordelijkheid voor (de school van) de collega (het andere deel)
- Collectief: verantwoordelijkheid voor de totale organisatie (het geheel)
In het artikel introduceert hij deze niveaus en licht toe hoe ze verband houden. Ook reikt hij handvatten aan in de vorm van vragen om het gesprek over verantwoordelijkheden goed te kunnen voeren. Dit gesprek zorgt voor helderheid in de relatie tussen bestuur en schoolleiding. Het is ook een startpunt om de (centrale) ondersteuning door de staf goed te positioneren en contracteren.
Nieuwsgierig naar het vervolg? Als het artikel in BSM is gepubliceerd, communiceren we dit via onze nieuwsbrief en LinkedIn.