Jelle Rauwerdink wordt adviseur bij B&T

‘Een diverse klas zou de norm moeten zijn’

Jelle Rauwerdink heeft zich als programmamanager passend onderwijs bij het ministerie van OCW intensief beziggehouden met de evaluatie van passend onderwijs. Op 1 september gaat hij als senior adviseur aan de slag bij B&T. “Ik wil me graag op een meer directe manier gaan inzetten voor de prachtige onderwijssector en voor kinderen met een ondersteuningsbehoefte.”

Achterhoeker Rauwerdink (1981) ging na een studie bestuurskunde aan de universiteiten van Twente en Münster al snel bij de rijksoverheid aan de slag. Hij volgde het Rijkstraineeprogramma bij het ministerie van VWS en trad daar vervolgens in dienst bij de interne poule van projectleiders, programmamanagers en organisatieadviseurs. Daar werkte hij onder meer aan de totstandkoming van de Centra voor Jeugd en Gezin, voor het Zorginnovatieplatform, en hij was secretaris van de commissie die de aanpak van de Mexicaanse Griep evalueerde. Vanaf 2014 hield hij zich bijna vijf jaar bezig met het persoonsgebonden budget, als coördinator over de vier wetten heen. “Ik begon net toen het nieuwe trekkingsrechtsysteem overhaast werd ingevoerd, gelijktijdig met alle decentralisaties.” Eind 2018 volgde de overstap naar het ministerie van OCW. Bijna nog meer dan door de zorg werd hij gegrepen door het onderwijs en vooral door de vraag: hoe kunnen we kinderen en jongeren zoveel mogelijk (gelijke) kansen bieden?

Veilige haven

“Dat heeft me eigenlijk altijd al beziggehouden”, zegt Rauwerdink. “Ik was me op jonge leeftijd al bewust van het feit dat niet iedereen dezelfde mogelijkheden had als ik. Er zijn nu eenmaal mensen die pech hebben in het leven, bijvoorbeeld omdat ze een bepaalde aandoening of handicap hebben, omdat ze niet in een veilig gezin zijn geboren of omdat ze hebben moeten vluchten uit een onveilig land. Zovelen staan wat dat betreft ‘op achterstand’, terwijl iedereen voldoende kansen verdient. Of een nieuwe kans, als je een keer – bewust of onbewust – een verkeerde keuze hebt gemaakt. Het onderwijs speelt daarin een cruciale rol, niet alleen uit het oogpunt van kennisoverdracht. Een school moet een veilige haven zijn, waar alle kinderen een goede start krijgen.”

Inclusief onderwijs

Naar aanleiding van de evaluatie passend onderwijs, begeleid door het team van Rauwerdink, hebben alle 25 betrokken partijen, met veel input van leerlingen, ouders en leraren, niet alleen bepaald om het jonge beleid van passend onderwijs te verbeteren. “We hebben ook afgesproken verder te gaan werken aan wat nodig is om op langere termijn tot inclusiever onderwijs te komen. Wetende dat elke school en elk samenwerkingsverband ergens anders in zijn ontwikkeling staat. Inclusief onderwijs kan over de hele linie echt beter, vind ik. Diversiteit zou de norm moeten zijn. Je moet zoveel mogelijk proberen om kinderen met verschillende achtergronden zo goed mogelijk samen te laten leren. Uit steeds meer onderzoek blijkt dat dit een positief effect heeft op álle leerlingen. Ook kweekt het naar mijn idee meer begrip en compassie.”

Van onderop opbouwen

“Om dit mogelijk te maken, moeten de randvoorwaarden natuurlijk wel op orde zijn. Het vraagt veel van de scholen en zeker van leraren. Net als het recente advies van de Onderwijsraad voor een middenschool. Leraren moeten inderdaad meer differentiëren en daar moeten ze goed voor toegerust zijn en in ondersteund worden. En ja, ook moeten de klassen daarvoor niet te groot zijn. Zoals Finland het is gaan inrichten, dat is een echte totaalvisie. Dat is in Nederland allemaal bijzonder lastig, gegeven het steeds prangender wordende lerarentekort, ook kwalitatief. Dat was al zo bij de invoering van passend onderwijs. Ik denk dat ook hier sprake is van wat we nu veel horen: in het beleid is te weinig oog voor de uitvoering, voor wat er echt nodig is. Mede daarom is passend onderwijs destijds echt niet goed gevallen en lang niet altijd goed uit de verf gekomen. En dus moeten we ook reëel zijn in de roep om nóg inclusiever onderwijs. Tegelijkertijd zie je op heel veel plekken heel mooie stappen in die richting. Belangrijke succesfactor daarbij is: van onderop opbouwen, met betrokkenheid van iedereen.”

Verbinder

Genoeg werk en uitdagingen voor scholen en de samenwerkingsverbanden, en hun partners, dus. En Rauwerdink wil ze vanuit zijn nieuwe rol bij B&T daarbij graag van dienst zijn. “Ik ben natuurlijk geen onderwijskundige, maar ik ben wel een heel goede analist en begeleider van verbeter- en verandertrajecten. Ik kan ook altijd goed de vertaalslag maken van systemen en regels naar de praktijk, en andersom. Ik ben daarnaast een echte netwerker en verbinder. Zo lukt het altijd goed om verschillende belangen bij elkaar te brengen en ervoor zorgen dat iedereen elkaar beter verstaat. Een concreet voorbeeld? De samenwerkingsverbanden kunnen denk ik een heel waardevolle rol spelen als ze in staat zijn om hun spilfunctie goed te vervullen. Daar wil ik ze graag bij helpen. En via B&T kan dat op een meer directe manier dan vanuit het departement.”

Haagse dynamiek

Nadat Jelle Rauwerdink zijn aanstaande overstap naar B&T bekendmaakte, kreeg hij van verschillende mensen de vraag: waarom? “Mijn ouders snapten eigenlijk niet zo goed waarom ik dat mooie dienstverband bij een ministerie opgaf”, zegt hij lachend. “Maar het was tijd voor wat nieuws, meer naar en voor de praktijk. En ja, ik was eerlijk gezegd ook wel een beetje klaar met de Haagse dynamiek. We worden hier meer en meer geleefd door de waan van de dag. We produceren oplossing na oplossing, vaak voor politieke problemen en vaak zijn het pleisters. Er is nog amper tijd om iets echt te doorgronden, met alle betrokkenen, op basis van onderzoek. Daar zit voor mij de kern waarom veel beleid niet slaagt en waarom mensen het vertrouwen in de overheid zijn verloren. Door mijn werk bij OCW ben ik echt gegrepen door de mooie onderwijssector. Ik heb er heel veel zin om daar vanuit B&T mijn bijdrage aan te leveren. En om mijn kennis en ervaring, ook op het gebied van (jeugd)zorg en het hele sociaal domein trouwens, in te zetten voor organisaties in het onderwijs en hun partners.”