“Leer ons het zelf te doen”

Kwaliteitsonderzoek bij Stichting Kindante

“Leer ons het zelf te doen”: zo luidde kortgezegd de vraag die Stichting Kindante aan B&T stelde tijdens de voorbereidingen van een nieuw kwaliteitsonderzoek. Natuurlijk, een kwaliteitsonderzoek kun je volledig uitbesteden, maar dat past niet bij de visie van deze onderwijsorganisatie, die veel expertise in eigen huis wil hebben. “Als we die niet hebben of niet genoeg, dan scholen we onze mensen”, vertelt Astrid Stevens, beleidsmedewerker Onderwijs en Kwaliteitszorg. “We willen slim omgaan met kennis.”

De Limburgse Stichting Kindante is een grote stichting voor PO, SBO en (V)SO die onderwijs biedt aan ruim 9.000 leerlingen. De Stichting had al goede ervaringen met de Kwaliteitsvragenlijsten van B&T en was de afgelopen jaren naar tevredenheid ondersteund. Maar toen het in 2014 weer tijd was voor het periodieke kwaliteitsonderzoek wilde Kindante zelf meer in eigen beheer doen. “Dat sluit aan bij onze organisatiefilosofie”, vertelt Astrid Stevens. “We willen graag veel expertise in eigen huis beschikbaar hebben en die expertise intern delen.”

Actieve houding

Die organisatiefilosofie heeft haar weerslag op vele facetten van de organisatie. Sprekend voorbeeld is de wijze waarop Kindante omgaat met externe scholingen die medewerkers volgen. “Externe scholingen zijn nodig om nieuwe inzichten in huis te halen. Maar belangrijke vraag aan medewerkers die de scholingen volgen, is dan altijd: hoe ga je dat overbrengen op de ander? Het mooie is dat dit een heel actieve houding vereist van de medewerker die de scholing volgt. Die gaat zelf ook nadenken en dat leidt tot meer diepgang. Hij laat zich de scholing niet ‘overkomen’ en zit er dan echt anders in.”

Krachtig

Vanuit dezelfde motieven ging Astrid Stevens vorig jaar in gesprek met B&T-adviseur Gabriëlle Hoolwerf. “Toen Astrid mij vertelde dat zij zo veel mogelijk zelf het kwaliteitsonderzoek wilden uitvoeren, was ik blij verrast. Die vraag krijg ik niet vaak”, vertelt Gabriëlle. “Juist dat maakt het extra leuk. Het vergroot het gevoel van betrokkenheid bij de mensen en geeft mij de kans om mensen in hun kracht te zetten.” Het enthousiasme van Gabriëlle ontging Astrid niet: “Ze vond het heel speciaal en reageerde heel positief. Ze heeft zich er wel voor moeten geven, maar niet één keer met de ogen geknipperd. Dat vind ik heel krachtig!”

Begeleiding

Gabriëlle begeleidde Kindante bij de organisatie van het onderzoek en de communicatie rondom het onderzoek. Ook verzorgde ze een workshop voor directeuren en ib’ers over het analyseren van resultaten en de vertaling naar beleid. Astrid Stevens: “Waar wij vooral naar op zoek waren is: hoe krijg je teams in de stand dat ze daadwerkelijk iets met de resultaten van het onderzoek gaan doen?”

Goed luisteren

“Het mooie van Gabriëlle was dat ze heel goed naar ons heeft geluisterd”, vertelt Astrid Stevens. “Naar hoe wij werken, hoe wij denken, hoe wij onze manier van werken willen verspreiden in alle geledingen van de organisatie. Zij heeft dat perfect vormgegeven. Je ziet nu ook dat onze mensen ook in andere situaties aan de slag gaan met datgene wat Gabriëlle ons heeft geleerd. Dat is precies onze bedoeling: dat mensen leren hoe ze kennis en vaardigheden in allerlei situaties kunnen toepassen.”

Financiële overwegingen

Slimmer omgaan met kennis heeft veelal ook in financiële zin gunstige effecten. “Natuurlijk is dat een fijne bijkomstigheid die wel meespeelt, maar financiële overwegingen voerden zeker niet de boventoon”, vertelt Astrid Stevens. “Van ons vroeg deze aanpak immers ook een extra investering in uren. Bij de workshop die Gabriëlle heeft gegeven zaten meerdere directeuren en ib’ers. En zij zijn op hun beurt weer met teams van andere mensen aan de slag gegaan. Al die uren betaal je net zo goed. Om de bezuiniging gaat het niet.”

Andere vragen

Kindante koos ervoor om de onderzoeksrapportages niet zelf te maken. Die maakte Gabriëlle. “Die zijn heel goed geschreven”, vindt Astrid Stevens. “Een goede basis om zelf mee aan de slag te gaan.” Ze zou niet overwegen om – bijvoorbeeld als volgende stap – zelf de rapportages op te stellen. Niet dat ze dat niet zou kunnen of willen, zegt ze. “Maar ik vind het heel waardevol dat een externe dat doet. Als je het zelf doet, loop je het risico dat je in je eigen kringetje blijft draaien. Om een goede rapportage te schrijven, moet je je mentale modellen helemaal kunnen loslaten. Een externe stelt andere vragen.” Heel letterlijk ook. “Want als ik naar de management letters kijk, dan staan daar vooral vragen in. Als we die zelf zouden schrijven, dan zouden we veel meer gaan invullen en dat zou ik een gemis vinden.”

Over twee jaar

Over twee jaar zal Kindante weer een kwaliteitsonderzoek uitvoeren. Wederom met de Kwaliteitsvragenlijsten (nu: Qschool), verwacht Astrid Stevens. En wederom met de begeleiding van Gabriëlle. Op welke manier die begeleiding dan vorm zal krijgen, kan Astrid natuurlijk niet met zekerheid zeggen. “Ik sluit niet uit dat er dadelijk mensen zijn die de workshop van Gabriëlle hebben gevolgd en die zeggen dat ze het zelf gaan doen. Maar we zijn dan wel twee jaar verder. Het kan ook heel goed dat we Gabriëlle dan vragen om weer een workshop te geven. Aan een andere groep deelnemers misschien. Maar het effect van de workshop van Gabriëlle heeft zich wel bewezen.”