Peer consultancy: krachtig instrument voor ontwikkeling persoonlijk leiderschap

“Het advies dat je krijgt én het advies dat je geeft levert je iets op”

Hoe ontwikkel je je als leidinggevende op een school? Je kunt boeken lezen. Of een cursus doen. Óf je bespreekt samen met andere leidinggevenden casussen uit de praktijk en komt gezamenlijk tot ontwikkeling. De Beroepsstandaard schoolleiders VO is daarbij je spiegel. Dat is in een notendop waar peer consultancy voor staat. “Uit alle casussen die zijn ingebracht, haalde ik iets nuttigs.”

“Je eigen inbreng, die staat centraal. Daardoor word je zelf verantwoordelijk voor je leerproces. Dat leek mij zinvoller dan studeren uit een boekje.” Zo omschrijft René Venema, afdelingsleider brugklassen bij het Christelijk College Nassau-Veluwe zijn motivatie om deel te nemen aan de pilot ‘Peer consultancy met de Beroepsstandaard als leidraad’. Aan deze pilot, mogelijk gemaakt door de VO-academie, deden zestien leidinggevenden mee. In drie groepen, begeleid door coaches van B&T, wilden zij gezamenlijk hun persoonlijk leiderschap verder ontwikkelen. René Venema was een van de deelnemers. Met hem blikken we terug. Waarom was déze vorm van leren nu zo waardevol voor hem?

De Beroepsstandaard als spiegel

Peer consultancy lijkt op intervisie maar heeft een dieper en breder bereik door het gebruik van de Beroepsstandaard schoolleiders VO. Daarvan wisten de meesten wel dát ‘ie er was, maar niet wát nou precies de inhoud was. De Beroepsstandaard is bedoeld en ontwikkeld als een richtinggevende referentie voor de professionele ontwikkeling van schoolleiders. Niet alleen voor hen die al in die functie werken, maar ook voor potentials, zoals afdelingsleiders en teamleiders.

Doordat je er concreet mee aan slag gaat en hem als spiegel gebruikt voor je eigen handelen, of dat van collega’s, raak je er vertrouwd mee en kom je verder. Je leert systematisch te kijken: waar zit nou precies het probleem, waarom loop je vast? Welke competenties zet ik in en welke zouden me verder kunnen helpen? Venema: “Ik had wel iets gelezen over de Beroepsstandaard, maar kende ’m niet goed. Door dit traject is mijn kennis erover zeker toegenomen. Ik weet nu beter over welke competenties een afdelingsleider moet beschikken. Het meest waardevolle vind ik dat je daarmee echt de diepte in gaat.”

Focus op je persoonlijke vaardigheden als leidinggevende

Bij peer consultancy wordt bij de bespreking de focus steeds bewust verplaatst van schoolontwikkeling naar de ontwikkeling van je persoonlijke vaardigheden als leidinggevende. De bijeenkomsten zorgen daarmee voor reflectie. Je leert om met een helicopterview te kijken. En door de inbreng van collega’s leer je ook elke casus vanuit een ander perspectief te bezien. “Als je de casus van een ander leest, denk je al: wat kan ík hiermee?”

 Venema is vooral te spreken over de wijze waarop de bespreking van casussen hem verder bracht in zijn eigen ontwikkeling. “Uit alle casussen die zijn ingebracht, haalde ik iets nuttigs. Ik bedacht wat ik hiermee kon of hoe ik het zou hebben aangepakt Ook van het feedback geven op de casussen van anderen heb ik veel opgestoken.”

Peer consultancy draait om leren met en van elkaar

“Je hebt niet alleen iets aan het advies dat je zelf krijgt, ook het adviseren van anderen levert jou iets op”, vindt Venema. “Peer consultancy biedt je een geweldige kans om zelf rijker te worden, als ontvanger van feedback maar ook door collega’s feedback te geven. Voor even ga je in elkaars schoenen staan, scherp je eigen inzichten en vaardigheden aan die van collega’s. Zo kom je gezamenlijk tot een gericht advies.”

Dit proces verloopt volgens een vast stramien, dat hieronder in schema is weergegeven. Ieder lid van de groep schrijft een keer een zelfevaluatie die besproken wordt, in interviews wordt uitgediept en waar collega’s feedback op geven. Aan het eind volgt een reflectieve reactie: wat heeft me verder geholpen, waarmee kan ik aan de slag?

Indringend leren van elkaar naar aanleiding van een reëel probleem is op een prettige manier confronterend. Je krijgt feedback van collega’s, maar al adviserend adviseer je ook jezelf. Op die manier snijdt het mes aan twee kanten. Venema: “Ik was op zoek naar iets waarin ik veel contact zou hebben met andere leidinggevenden. Om ervaringen te delen en van elkaar te leren, om elkaar vandaaruit juist beter van advies te voorzien. Niet alleen je valkuilen komen aan het licht, ook de dingen die je wel goed aanpakt komen naar voren. Die bevestiging is ook waardevol.”

 Verschillende contexten, herkenbare situaties

Peer consultancy is heel erg gericht op je eigen werk als leidinggevende. “Je hebt dezelfde baan, dezelfde drive, je bent trots op je school, je wilt het beste voor je leerlingen. Die herkenbaarheid vind ik de grootste succesfactor.” Vanuit die gedeelde context, kan elk onderwerp van schoolontwikkeling aan bod komen. Elk onderwerp bevat immers óók een dimensie van leiding geven, van management, op directie-, locatie-, team- of afdelingsniveau. “Ik vroeg me als jongste en minst ervaren leidinggevende in het begin vooral af: waar sta ik in vergelijking met anderen? Ik heb gemerkt dat de hoeveelheid ervaring eigenlijk niet eens zo veel uitmaakt. Iedereen loopt toch een beetje tegen dezelfde dingen aan. Daardoor kun je juist zo goed van elkaar leren, het was echt een wisselwerking.”

Belangstelling?

Peer consultancy is een krachtig en effectief instrument voor persoonlijke leiderschapsontwikkeling. Meer weten?