Samen op reis naar een inspirerend strategisch beleidsplan
‘Het leeft echt in de scholen’
Een strategisch beleidsplan is mooi, maar kun je het ook inzetten als vliegwiel voor verdere ontwikkeling? Zodat scholen er echt mee aan de slag gaan. Stichting Katholiek Onderwijs Enschede ging de uitdaging aan. Samen met B&T maakte ze een 'tour d’amour' richting een breed gedragen, scherp geformuleerd en inspirerend koersplan.
Katholiek Onderwijs Enschede (KOE) is een stichting met zestien katholieke basisscholen, één interconfessionele basisschool en een school voor speciaal basisonderwijs. Bestuursvoorziter Marc Nij Bijvank wilde zoveel mogelijk partijen actief betrekken bij de nieuwe strategie. “Het bestuur moet daarin faciliteren, niet dicteren. Daarom hebben we medewerkers en ouders uit de medezeggenschapsraden de mogelijkheid geboden een bijdrage te leveren. Ook hebben we indirect gebruikgemaakt van informatie van leerlingen en partners. Zodat het niet een dik plan van het bestuur wordt, maar echt van de scholen zelf. Een plan dat richting geeft, gezamenlijke thema’s benoemt, maar zeker ook ruimte biedt aan de autonomie van de scholen en onze medewerkers.”
Tour d’amour
Nij Bijvank vroeg B&T het proces richting het nieuwe strategisch beleidsplan te begeleiden. Claudia Smit van B&T communicatiecollectief en Jeroen van Huizen van B&T organisatieadvies bedachten het concept van een gezamenlijke reis onder de titel Le tour d’amour. “Het motto van KOE is onderwijs met liefde en aandacht”, licht Smit toe. “Wij vonden een ‘tour d’amour’ daar mooi bij passen. Een inspirerende tocht met aandacht voor alle betrokkenen.”
Identiteit
Voor de inhoudelijke inrichting en begeleiding van Le tour d’amour werd een heuse ‘reisorganisatie’ in het leven geroepen. Met een ‘reisleiding’ van ongeveer tien ‘reisleiders’: bestuurs- en stafleden, twee schooldirecteuren, twee leerkrachten en twee identiteitscoördinatoren, om ervoor te zorgen dat de katholieke identiteit van de stichting voldoende aandacht kreeg. En een ‘kopgroep’, bestaande uit het bestuur en een deel van de staf. Verder waren er natuurlijk de ‘reizigers’: alle medewerkers, leerlingen en een deel van de ouders van KOE.
Strategische thema’s
In het hele traject was een belangrijke plek weggelegd voor de drie strategische thema’s van KOE: onderwijskwaliteit, kansrijk onderwijs en wetenschap & technologie. Daar werden, als eerste etappe van Le tour d’amour, om te beginnen drie korte documentaires over gemaakt. Daarin werd niet alleen een beeld van de huidige praktijk geschetst, maar ook een visie op de toekomst van het betreffende thema binnen KOE. Nij Bijvank: “We hebben niet alleen laten zien wat er al gebeurt, maar ook aandacht besteed aan de verdere wensen van leerkrachten, management en leerlingen.”
Onderwijskwaliteit
In de video over onderwijskwaliteit schetst Annet Frieser-Scholten, directeur van De Triangel, een moderne onderwijsvisie waarin de scholen kinderen steeds meer autonomie geven, zodat ze (nog meer) eigenaar worden van hun eigen leerproces. Zo willen de scholen beter aansluiten bij de ontwikkel- en leerbehoeften van de leerlingen. “We zetten daar al op in, maar als we dat nog meer doen, zal dat zeker ten goede komen aan de onderwijskwaliteit.”
Wetenschap & technologie
Corine Noordink, leerkracht en ontwikkelaar van Diskoever, een maak- en ontdeklab op het gebied van digitale geletterdheid, komt aan het woord in de documentaire over wetenschap & technologie. “Ik zie de school in de samenleving, maar ook de samenleving in de school. Maatschappelijk partners kunnen onze leerlingen vragen een onderzoek te doen of een ontwerpopdracht uit te voeren. Zo leren de kinderen dat ze een aandeel hebben in maatschappij en dat creëert een gezamenlijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid.” KOE is van mening dat aandacht voor wetenschap & technologie niet alleen zorgt voor de ontwikkeling van vakinhoudelijke kennis en vaardigheden. Het helpt leerlingen ook en juist om kritisch, creatief en probleemoplossend te denken, samen te werken en zich in te leven in anderen.
Kansrijk onderwijs
De derde documentaire die B&T voor KOE maakte gaat over kansrijk onderwijs. Daarin vertelt Merlin van Kimmenade, leerkracht en coördinator taal- en leesvaardigheid op basisschool Bonifatius, dat taal hierbij een grote rol speelt. En wat het belang is van het betrekken van ouders. “Ouders van wie Nederlands niet de eerste taal is, vinden het lastig hulp van anderen in te roepen. Daar moeten wij ze bij helpen.” In de video is ook te zien hoe leeshond Bowie kinderen op hun gemak stelt tijdens het hardop voorlezen.
Dialoog
De documentaires zijn als teaser gebruikt tijdens etappe 2 van Le tour d’amour: drie intensieve online inspiratiesessies over de strategische thema’s van KOE. Alle betrokkenen – medewerkers, leerlingen, ouders en partners – zijn hiervoor uitgenodigd. Deelnemers gingen met elkaar in debat, wisselden ideeën uit en scherpten elkaars meningen aan. “We wilden geen gewone Teams-sessies”, zegt bestuurder Nij Bijvank. “Het moesten echte gesprekken worden. B&T heeft daarvoor een andere online techniek ingezet en dat heeft goed gewerkt. Er is echt een dialoog op gang gebracht, met inspirerende uitkomsten.”
Definitief plan
Met die uitkomsten is de reisleiding vervolgens aan de slag gegaan. Welke opbrengsten zijn waardevol en nemen we mee? Welke keuzes maken we? En hoe geven we dit terug aan onze scholen en externe partners, als etappe 3 van Le tour d’amour? Nij Bijvank: “Daarna was het tijd om de finale richting voor de toekomst te bepalen. En om ons strategisch beleidsplan voor de komende vier jaar definitief af te ronden.”
Festival
Dit plan stond centraal tijdens de laatste halte van de reis: het Le tour d’amour Festival. Een inspirerende dag voor alle schoolteams aan het begin van het nieuwe schooljaar. “Een zeer geslaagde bijeenkomst”, aldus Marc Nij Bijvank. “Een mooi moment om elkaar weer te ontmoeten na de zomer en samen naar de toekomst te kijken. Het festival was enerzijds het einde van onze gezamenlijke reis, maar tegelijkertijd vormde het het startschot voor de scholen om met hun eigen schoolplannen aan de slag te gaan. Op basis van het koersplan, natuurlijk. Scholen die daar behoefte aan hebben, kunnen hierbij nog een beroep doen op B&T.”
Maatwerk
De bestuursvoorzitter van KOE krijgt heel tevreden terug op Le tour d’amour. “We wilden zoveel mogelijk partijen actief betrekken bij ons nieuwe koersplan. Dankzij deze verrassende reis is dit zeer goed gelukt. De onderlinge verbinding en de betrokkenheid bij de stichting zijn vergroot. Er zijn keuzes gemaakt die mensen enthousiast maken en motiveren om in beweging te komen. Het leeft echt in de scholen.”
“B&T heeft ons in het hele proces uiterst vakkundig begeleid. Ik hou niet van blauwdrukken en B&T heeft echt maatwerk geleverd. De tour d’amour heeft ons veel gebracht, we zijn er heel erg tevreden mee.”
Meer weten?
Wil jij ook op een creatieve, inspirerende manier aan de slag met jullie strategisch beleidsplan? Neem dan contact op met Claudia Smit of Jeroen van Huizen.
De korte documentaires voor Stichting KOE zijn gemaakt door B&T communicatiecollectief. Ze zijn terug te vinden op het YouTube-kanaal van KOE:
>> Kwalitatief onderwijs
>> Kansrijk onderwijs
>> Wetenschap & technologie