Vormgeven aan burgerschapsonderwijs
Een ingewikkelde en waardevolle puzzel
Hoe maak je van burgerschapsonderwijs meer dan losse activiteiten? Met een heldere visie, concrete doelen en een planmatige aanpak ontstaat een samenhangend programma dat écht impact maakt. Lotte Rakers, Stefan van der Weiden en Joost Janssen schreven in het tijdschrift BSM een artikel over hoe je burgerschapsonderwijs kunt vertalen van theorie naar praktijk. En hoe je het een blijvende en betekenisvolle plek geeft binnen jouw school.
Vanaf augustus 2021 gelden nieuwe wettelijke eisen voor de bevordering van burgerschap. Deze wettelijke eisen verduidelijken de burgerschapsopdracht voor de scholen. Scholen houden ruimte om zelf inhoud en vorm te geven aan burgerschapsonderwijs. Deze vrijheid biedt kansen, maar leidt tegelijkertijd tot ‘verlegenheid’ binnen het onderwijs, betogen Lotte, Stefan en Joost in hun artikel. Veel scholen vragen dan ook om duidelijkere kaders en goede voorbeelden.
Losse activiteiten
Het vormgeven van burgerschapsonderwijs kan voelen als het leggen van een complexe puzzel: je hebt alle stukken in handen, maar zonder een helder beeld van het eindresultaat en een duidelijke aanpak is het moeilijk om alles samen te brengen.
De schrijvers van het artikel constateren dat veel scholen beginnen met het bedenken en in kaart brengen van activiteiten die te maken (kunnen) hebben met burgerschap, zoals Paarse Vrijdag of maatschappelijke
projecten. Hoewel deze initiatieven waardevol zijn, blijkt uit herstelopdrachten van de onderwijsinspectie dat activiteitgericht werken vaak onvoldoende bijdraagt aan een samenhangend, herkenbaar en doelgericht
beleid en een hierop gebaseerd curriculum.
Heldere visie
Sterk burgerschapsonderwijs vraagt om meer dan losse activiteiten of goedbedoelde projecten. Het vereist een duidelijke visie, schoolspecifieke doelen en een planmatige aanpak. Door te werken vanuit de piramide van strategische ontwikkeling worden scholen niet alleen in staat gesteld om te voldoen aan de wettelijke burgerschapsopdracht, maar deze ook duurzaam te integreren in de schoolcultuur.
De sleutel ligt in samenhang: het verbinden van visie, praktijk en resultaten. Zo is burgerschapsonderwijs niet alleen een verplichting, maar wordt het een krachtig middel om leerlingen voor te bereiden op hun rol in de samenleving.
Nieuwsgierig naar het hele artikel? Lees ‘Vormgeven aan burgerschapsonderwijs’.